Światowy Dzień Książki i Praw Autorskich – doroczne święto organizowane przez UNESCO w celu promocji czytelnictwa, edytorstwa i ochrony własności intelektualnej za pomocą praw autorskich. Dzień ten po raz pierwszy obchodzono w 1995 roku.
Obchodzone jest w ponad 100 krajach na całym świecie! To święto autorów, ilustratorów, wydawców, książek, Czytelników i czytelnictwa. Tego dnia odbywa się mnóstwo wydarzeń związanych z czytaniem, spotkań z pisarzami, a dla wielbicieli książek księgarnie przygotowują rozmaite akcje promocyjne.
Ciekawostki:
- W Hiszpanii Dzień Książki to od 1930 roku oficjalne święto, a od 1964 roku obchodzi się je we wszystkich krajach hiszpańskojęzycznych.
- 23 kwietnia świętuje się w Katalonii bardzo uroczyście. To dzień jej patrona – Świętego Jerzego. Zgodnie z tradycją tego dnia wręczano kobietom czerwone róże – symbol krwi smoka, którego pokonał Święty Jerzy. Z czasem kobiety też zaczęły dawać podarunki i były to właśnie książki.
- Pomysł organizacji święta zrodził się w Katalonii – w 1926 roku wystąpił z nim wydawca,Vicente Clavel Andres.
- W 1995 roku UNESCO ustanowiło Światowy Dzień Książki i Praw Autorskich, a stało się to na wniosek rządu Hiszpanii.
- 23 kwietnia to również ważna data dla literatury na całym świecie. W tym dniu, w roku 1616 zmarli: Miguel de Cervantes, William Shakespeare i Inca Garcilaso de la Vega (przy czym datę śmierci Shakespeare’a podaje się według kalendarza juliańskiego, a pozostałych dwóch – według gregoriańskiego).
- 23 kwietnia to także rocznica urodzin lub śmierci kilku wybitnych pisarzy, między innymi Vladimira Nabokova, Maurice’a Druona, Halldora Laxnessa, Josepa Pla i Manuela Mejia Vallejo.
- W Wielkiej Brytanii Dzień Książki obchodzony jest w marcu. 23 kwietnia to na Wyspach Dzień Świętego Jerzego. Jest on patronem Wielkiej Brytanii i to ważny dzień w narodowym kalendarzu. Dlatego 23 kwietnia Anglia będzie celebrowała Światową Noc Książki. Na pewno będzie sporo atrakcji, ponieważ program co roku jest bardzo bogaty.
- Światowy Hymn Książki to symboliczny projekt Światowej Stolicy Książki UNESCO Wrocław 2016.
- Ta inicjatywa to pomysł na połączenie Czytelników z całego świata, tak aby ani język ani kultura nie były barierą utrudniającą wspólne działanie. Hymn ma znaczenie symboliczne i jest złożeniem hołdu książce.
- Tekst hymnu, to wiersz „Włosek poety” autorstwa Tadeusza Różewicza. Autor muzyki to Jan Kanty Pawluśkiewicz, polski kompozytor muzyki poważnej i filmowej. Tekst utworu przetłumaczono na kilkadziesiąt języków.
- Premiera Światowego Hymnu Książki odbyła się w ubiegłym roku we Wrocławiu i była zakończeniem roku Wrocławia jako Światowej Stolicy Książki.
- Światowa Stolica Książki to tytuł, który co roku przyznaje UNESCO. Jest to wyróżnienie dla miasta, które ma najlepszy program upowszechniający czytelnictwo i promujący książki.
- Pierwszym miastem, które otrzymało tytuł Światowej Stolicy Książki był Madryt. Kolejne wyróżnione miasta to Aleksandria, Delhi, Antwerpia, Montreal, Turyn, Bogota, Amsterdam, Bejrut, Lublana, Buenos Aires, Erywań, Bangkok, Port Harcourt, Incheon. 2016 rok należał do Wrocławia, 2017 do Konakry. W 2018 Światową Stolicą Książki będą Ateny.
Wiersz Różewicza oficjalnym światowym hymnem książki UNESCO
26 kwietnia 2016
Jak zapowiada kompozytor, hymn ma formę parominutowego utworu wykonywanego a capella przez chór mieszany i sopranistkę. Tekst zostanie przetłumaczony na kilkadziesiąt języków, a następnie hymn doczeka się wykonania podczas wyjątkowego flash mobu: równocześnie o tej samej godzinie w kilkudziesięciu miastach na całym świecie zaśpiewają go wybrani artyści. W Polsce wykona go śpiewaczka operowa Elżbieta Towarnicka.
Po raz pierwszy hymn można było usłyszeć 31 lipca na Rynku we Wrocławiu w trakcie Ogólnopolskiego Zlotu Dyskusyjnych Klubów Książki. Premiera właściwa odbędzie się 22 kwietnia 2017 roku na zakończenie kadencji Wrocławia jako Światowej Stolicy Książki UNESCO.
Poniżej możecie przeczytać słowa oficjalnego światowego hymnu książki UNCESCO, a także posłuchać wykonania w Arkadach Wrocławskich
Tadeusz Różewicz
Włosek poety
Poeta to na pewno ktoś
Słuchajcie głosu poety
Choćby ten głos
był cienki jak włos
Jak jeden włos Julietty
Jeśli się zerwie włosek ten
to nasza nudna kula
upadnie w ciemność
Czy ja wiem
albo się zbłąka w chmurach
Słyszycie Czasem wisi coś
na jednym włosku wisi
Dziś włoskiem tym poety glos
Słyszycie
Ktoś tam słyszy
[am]
Prawa autorskie
23 kwietnia to nie tylko święto książek i czytelnictwa, ale też, jak sama nazwa wskazuje,dzień praw autorskich. Zarówno pisarze, jak i wydawcy wiedzą, że bez nich rynek książki pewnie by nie istniał.
Co to jest prawo autorskie?Zgodnie z definicją słownikową to „przepisy prawne określające uprawnienia przysługujące autorowi dzieła artystycznego, literackiego lub naukowego”. Oczywiście jest to duże uogólnienie i zagłębiając się w temat sprawa okazuje się bardziej skomplikowana. Na szczęście obecnie prawa autorskiego nie można utracić, chyba że właściciel dzieła dobrowolnie zrzeknie się go. I choć aktualnie większość utworów „z urzędu” jest chroniona prawami autorskimi od momentu powstania, to warto pamiętać o formalnościach, które w razie problemów mogą rozstrzygnąć ewentualne spory.
